Osmanlıca Tarihi Yerel Gazeteler Transkripsiyonu
Osmanlıca Mahalli Gazete ve Mecmu'alar
عثمانليجه محلي غزه ته و مجموعه لر
ANA SAYFA ARAMA TAKVİMDEN SEÇ! OSMANLICA SÖZLÜK TARİH ÇEVİR! TÜM GAZETELER ✉ E-Posta
Kayseri | Ortodos Sadâsı Gazetesi  
Şifre :      KAYDOL | Şifremi Unuttum
Ortodos Sadâsı (1 sayı)
    Çevirisi Biten
    Onay bekleyen
    Çevirisi Devam Eden

Sayı
Sayfa
Tarih
1
1
07.01.1923
2
Ortodos Sadâsı Hakkı Tarık Us Kütüphanesinden temin ederek sitemize koyduğumuz 14. sayı üzerinde Rûmî ve Miladi iki farklı tarih bulunmaktadır. Başka bir sayısı elde bulunmadığından kontrol etme imkanı da bulunmadığı için tyit edemedik.

Gazete ile ilgili aşağıdaki malumat "Milli Mücadele Dönemi Kayseri Basını" isimli makaleden alınmıştır;

Milli Mücadele döneminde çıkarılan Anadolu’da Ortodoksluk Sadâsı gazetesi, Türk basın tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. İlk sayısı 22 Temmuz 1922 tarihinde, 16’ıncı ve son sayısı ise 8 Nisan 1923 tarihinde yayımlanmıştır. 1922’de Kayseri’de kurulan Türk Ortodoks Patrikhanesi’nin yayın organı olarak Osmanlıca çıkmıştır. Karamanlıların Hristiyan Türkler olduğunu yayınlarında ısrarla savunan gazete, “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’ne tâbi umum Anadolu Türk Ortodoksları Kilise Kongresi’nin mürevvici efkârıdır” ifadesini özellikle ön plana çıkarmıştır. Bu ifade 13’üncü sayıdan itibaren “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’ne tabi umum Anadolu Türk Ortodokslarının dini, ahlaki, tarihi ve haftalık gazetesidir” şeklinde değiştirilmiştir (Anadolu’da Ortodoksluk Sadâsı, 9 Temmuz 1922).

Kurtuluş Savaşı’nın henüz yeni filizlenmeye başladığı dönemde Türk kökenli Ortodoks Hristiyanlar, Anadolu’nun birçok yerinden gelen talepler ve Papa Eftim’in girişimleri ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) ve Adalet Bakanlığı’ndan izin alarak Kayseri’de bir kongre toplamışlardır. Milli Mücadele aleyhtarı İstanbul Fener Patrikhanesi’nden bağımsız bir Türk Ortodoks Patrikhanesi kurulması amacıyla Zincidere Ortodoks Manastırı’nda 16 Temmuz 1922’de toplanan kongreye, birçok ruhanî temsilci katılmıştır. Anadolu’da Ortodoksluk Sadâsı gazetesi, bu kongrenin amaçlarını ve politikalarını duyurmuş, Türk Ortodokslarının fikirlerinin geniş kitlelere yayılmasını sağlamıştır. Vilayet Matbaası’nda, haftalık olarak ve her sayı 2 sayfa olacak şekilde basılarak halka dağıtılmıştır. Gazetenin isminin altında imtiyaz sahibi olarak Pulluoğlu İstimat Zihni, yazı işleri yönetmeni olarak da Umumi Tahririye Müdürü Antalyalı Çekeoğlu Filip’in adı yazılmış, gazetenin idare merkezinin de “şimdilik Zincidere Manastırında daire-i mahsusudur” olduğu ve telgraf adresinin ise “Kayseri’de Kilise Kongresi” olduğu bildirilmiştir (Önder, 2010, s. 50; Anzerlioğlu, 2016, s. 285; Aydın, 2009, s. 17). Gazetelerin ilk sayıları ücretsiz dağıtılmış, 12’nci sayıdan itibaren fiyatı ise 5 kuruş olarak belirlenmiş ve bu durum gazetede ifade edilmiştir.

Gazetede özellikle Fener Rum Patrikhanesi’ni eleştiren yazıların olması dikkat çekmektedir. Yazıların çok büyük bölümünde, Fener Rum Patrikhanesi karşıtlığı göze çarparken, bir yandan da bağımsız bir Ortodoks kilisesinin kurulmasının gerekliliği fikri yavaş yavaş inşa edilmiştir. 13’üncü sayıdan sonra Bağımsız Türk Ortodoks Kilisesi’nin yayın organı niteliğine bürünen gazetenin zamanla başka amaçlar benimsediği de görülmektedir. Bağımsız Türk Ortodoks Kilisesi’nin kuruluşundan sonra, Türk Ortodokslara dinî, ahlaki, kültürel bilgiler vermek, onların milli bünye içerisinde yer almalarını sağlayacak nitelikte öğüt verici yazılar yayınlamak, en önemlisi de Milli Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasının ardından imzalanan Lozan Antlaşması gereğince Anadolu’daki Hristiyanların mübadelesine karar verilince, bu meselelere açıklık getirerek, mübadelenin kapsamını belirlemeye çalışmak gibi konular da zamanla gazetenin amaçları arasına dâhil edilmiştir (Özkan, 2003, s. 52-54)

Gazetenin yayınlarında savaş ve cephe haberlerinden ziyade Anadolu’da yaşayan Ortodoksların durumuyla ilgilendiği görülmektedir. Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yerleşik bulunan Ortodoksların ırk açısından Türk oldukları çoğu kez vurgulanarak, bu insanların Anadolu’nun öz evlatları olduğu, Osmanlı Devleti’nin şemsiyesi altında yaşayan azınlıkların hiçbir zaman zulüm görmediği ve kardeşçe yaşadığı gibi konulara sıklıkla değinmiştir. Bununla beraber, Milli Mücadeleyi destekleyen yazılara da sayfalarında yer vermiş ve Milli Mücadelenin Ortodokslar tarafından açıkça desteklendiğini duyurmuştur. Gazete dördüncü sayısının ilk sayfasında, Kurtuluş Savaşı’nı başlatan Mustafa Kemal’in fotoğrafını “Türkiye Millet Meclisi Reis-i Celili Başkumandanımız Mustafa Kemal Paşa Hazretleri” altyazısı eşliğinde yayınlayarak bu desteğini açıkça ortaya koymuştur.


KÖSEDAĞ, Mehmet Sena; TEMEL, Mustafa; KARA, Selma. Milli Mücadele Dönemi Kayseri Basını. Erciyes İletişim Dergisi, 2021, 8.2: 931-958.
© Her Hakkı Saklıdır 2015