1831 yılında resmî hüviyetle yayınlanan "Takvîm-i Vekâyi'" den sonra özel teşebbüsce yayınlanan ilk gazete olan "Tercümân-ı Ahvâl" 1860 yılında basılmaya başlanmıştı. Bu tarihten itibren yıllar içerisinde hem gazetelerin sayısı arttı hem de artık pâyitaht dışındaki vilâyetlerde de gazeteler basılmaya başlandı. 1928 yılındaki harf inkılabına kadar 68 yıl süren bu dönem, aynı zamanda son dönem tarihimizin en fırtınalı ve önemli zamanlarına şahitlik ettiğimiz bir dönemdir.
İşte böylesi bir döneme şahid olan gazetelerin, bugün bize anlatacakları şeyler paha biçilmez kıymettedirler. Özellikle de payitaht dışında yayınlanan gazeteler, halkın sesi olmaları ve doğrudan yerel halka hitab etmeleri sebebiyle ayrı bir değere sahiptirler. Emsalsiz bir kültürel ve tarihi miras olan bu gazeteleri incelendiğimizde, dönemin sosyal/ictimâi hayatı, kültürel yapısı, dönemin insanının siyâsi vak'alara bakışı, tutumu hakkında bizlere hazine değerinde bilgiler sunmaktadır.
Ancak; ne yazık ki bu gazetelerden bugün istifâde etmenin önünde önemli engeller vardır. Öncelikle; bu gazetelere ulaşmanın zor olması ve Osmanlı harfleriyle yazıldığından -özel ilgi ve ihtisâsı olmadıkça- çoğu kişinin bu gazeteleri okuyamaması en önemli engeldir. Ayrıca; Zamanın yıpratıcı etkisiyle soluklaşan yazıların okunamaması, düzenli arşiv yapılamaması sebebiyle birçok nüshanın kaybolması veya bir gazetenin farklı kütüphânelerde farklı nüshalarının bulunması sebebiyle bunların biraraya getirilmesinde zorluklar yaşanması gibi birçok başkaca engeller de bulunmaktadır.
Biz, mazeretlere sığınmak ve suçu mazeretlerimiz üzerine atmak yerine bu platformu oluşturarak bir adım atmak istedik. Birinci engeli aşmak üzere mahallinde yayınlanmış tüm gazeteleri bu platform altında toplayarak mümkün olan en geniş arşivi oluşturmayı hedefledik.
İkinci olarak; bu kültürel mirasın daha geniş kitlelerin istifâde edebilmesinin yollarının açılması gerektiği inancıyla günümüz internet imkanlarından istifade ederek bu tarihi gazetelerimizi geniş kitlelere ulaştırmak ve herkesin istifadesini sağlamak için Latin harfleri ile okunabilir hale getirmek gerekiyordu.
Bu proje, böyle bir gayeye hizmet etmek üzere yola çıktı ve dileyen herkesin gönüllü katkı sağlayabileceği bir çalışma olarak tasarlandı. Sonraki aşamada ise bu gazetelerimizin latinize halleriyle birlikte tıpkıbasımının yapılmasının kültür hayatımıza mükemmel bir katkı sağlayacağı inancındayız.
Ömer Faruk Köseoğlu
Edirne Gazetelerinin dijital nüshalarının temin edilmesinde büyük katkısı olan değerli dostum Edirne Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürü Musa Öncel'e,
Edirne gazetelerinden bir kısmını Erzurum Atatürk Üniversitesi Kütüphanesinden temin ederek bize ulaştıran Erzurum Valiliği Bilgi İşlem Müdürü İbrahim Ethem Ağbaş'a,
"Paşaili" Gazetesinin elimizde bulunmayan nüshalarını bize veren, Gazetenin imtiyaz sahibi Mustafa Kasım (Yolageldili)'in üçüncü kuşak torunu Kasım Yolageldili'ye
Yozgat Gazetelerinin temini ve teşvik edici tutumu sebebiyle Bozok Ünivesitesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Taha Niyazi Karaca'ya
"Çankırı" gazetesinin temininde büyük destek olan Çankırı İl Sanayi ve Teknoloji Müdürü Yusuf Möhür ve Çankırı İl Kültür ve Turizm Müdür Yardımcısı Aydın Demiröz'e,
"Amasya" gazetelerinin temini hususunda samimane mihmandarlık yapan Mehmet Emir Gültekin kardeşime, yine Amasya'da münteşir gazetelerin eksik nüshalarının ikmali için kendi kütüphanesinde bulunan nüshaları gönderen, Hüseyin Menç'e
Zaman zaman metinler içinde yeralan Arapça metinlerin telaffuz ve çevirilerinde desteğini esirgemeyen Trakya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Ahmad Mahmod Ogla Alsyouf'a,
Bartın İl Kültür ve Turizm Müdürü Fuat Dursuna, Bartın gazetelerinin nüshalarını bize gönderen araştırmacı yazar Çetin Asma'ya,
Kütahya Gazetesi'nin nüshalarının temininde yardımlarını esirgemeyen Mustafa Hakkı Yeşil Kütüphanesi sorumluları Bahadır Kurt ve Kürşat Nusret Erden'e,
Adana gazetelerinin birçok nüshasını bizimle paylaşan, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Kütüphane ve Dokümentasyon Daire Başkanı değerli dostum Ahmet Karataş'a,
Sitemize Hicri-Rumi-Miladi tarih çevirici programı kodlayarak hazırlayan Cüneyt Kurt'a
Sitemizde, ihtiyaç halinde müracaat etmek üzere Osmanlıca-Türkçe Sözlük bulundurmayı arzu ettiğimizde, hazırlamış olduğu sözlüğü kullanmamıza tereddütsüz müsaade eden Prof. Dr. Mehmet Kanar'a,
...Ve son olarak en büyük teşekkürümüz de; sitemize kaydolarak çeviri yapan değerli arkadaşlarımızadır. Bu proje tamamlanacaksa bu, onların sayesinde olacaktır. Gönülden teşekür ediyorum.
Ömer Faruk Köseoğlu
ANA SAYFA
ARAMA
OSMANLICA SÖZLÜK
TARİH ÇEVİR!
TÜM GAZETELER